Voortgangsrapportage 2021

Titel van het onderzoek
Prognosis REnal CancEr and Detection (PRECEDE): Enhancing diagnosis and risk-stratification of renal cell carcinoma

Participanten
Dr. K.M. Smits, Dr. J.G. van Roermund, Dr. M.J. Aarts, Dr. L.J. Schouten, Dr. E. Oosterwijk, Drs. K. Lommen

Doel van het onderzoek
Jaarlijks worden er bijna 3000 nieuwe gevallen van niercelkanker gediagnosticeerd in Nederland. Ongeveer de helft van de mensen met niercelkanker ervaart geen symptomen, en vaak worden tumoren per toeval gediagnosticeerd tijdens beeldvorming bedoeld voor andere klachten of pas in een laat stadium, als klachten wel optreden. Niercelkanker in een vergevorderd stadium, met uitzaaiingen, gaat gepaard met lage overlevingscijfers. Voor het verbeteren van de vooruitzichten bij niercelkanker is het van belang om de diagnostiek van niercelkanker te verbeteren en niercelkanker met een ongunstig beloop eerder te herkennen. De laatste jaren worden door de toename in het gebruik van medische beeldvorming (echo, CT scan etc.), steeds vaker per toeval kleine gezwellen gediagnosticeerd in de nier. Op basis van de huidige beeldvorming is het vaak moeilijk om vooraf het onderscheid te maken tussen een goedaardig en een kwaadaardig gezwel, en het huidige beleid is in de meeste gevallen een operatieve (gedeeltelijke) verwijdering van de nier. Achteraf blijkt echter slechts een deel van deze kleine gezwellen daadwerkelijk kwaadaardig te zijn. In ons onderzoek gaan wij op zoek naar nieuwe specifieke biomarkers voor niercelkanker die gemeten kunnen worden in de urine van patiënten. Het doel hiervan is om de huidige manier van diagnosticeren van niercelkanker op een patiëntvriendelijke manier te verbeteren waardoor niercelkanker makkelijker te herkennen is, en vooraf een beter onderscheid te maken is tussen een goed- en een kwaadaardig gezwel.

Wat is in de laatste periode gerealiseerd?
Door de financiële steun van Kankeronderzoeksfonds Limburg hebben wij ook in 2021 weer een heel aantal zaken kunnen realiseren. Nadat we in 2020, op basis van onderzoek in nierweefsel, acht potentiele biomarkers hadden gevonden, zijn we in 2021 aan de slag gegaan met experimenten in urine van patiënten. Deze urines waren afkomstig uit de lopende biobank van RadboudUMC, aangezien onze eigen biobank vooralsnog niet voldoende urines bevat. Uit de urine experimenten bleek dat een panel van vier biomarkers, gemeten in urine, in staat was om 98% van de mensen zonder nierkanker te herkennen. Dit was even goed als eerder bepaald in de weefsel experimenten. Helaas bleek het panel maar 28% van de mensen met kanker te herkennen. Dit was minder dan vergeleken met de eerdere metingen in weefsel waarbij 80% van de mensen met kanker herkend werd. Deze resultaten vormen de basis voor een verdere doorontwikkeling van de gevonden biomarkers. Nadat we eind 2019 toestemming kregen van de medisch-ethische commissie en de Raad van Bestuur voor het starten van deze Maastrichtse Urine Biobank, was het oorspronkelijke plan om de Maastrichtse Urine Biobank te openen in maart/april 2020. Helaas werd door de COVID-19 crisis een tijdelijke stop ingevoerd voor het starten van nieuwe studies in het Maastricht UMC+ en moest uiteindelijk de gehele logistiek aangepast worden, en opnieuw toestemming gevraagd worden aan de medisch-ethische commissie, om te voldoen aan de nieuwe COVID-19 regels in MUMC+. Uiteindelijk is de Maastrichtse Urine Biobank halverwege oktober 2021 officieel geopend en momenteel zijn er 13 patiënten geïncludeerd.

Wat zijn de plannen voor de komende periode?
Er zijn weer uitgebreide plannen gemaakt voor de komende periode. Als eerste willen we de bevindingen in urine validerenin een andere urine populatie. Om dat te kunnen doen zijn we momenteel in gesprek met RadboudUMC voor het verkrijgen van een tweede urine populatie. Daarnaast gaan we op zoek naar nieuwe, complementaire biomarkers die het huidige panel verder zouden kunnen versterken, met name bij het identificeren van mensen met nierkanker. Deze zullen eerst weer onderzocht worden in nierkanker weefsel, en vervolgens in urine. Bovendien blijft inclusie in de Maastrichtse Urine Biobank doorlopen, voor het ontwikkelen van biomarkers zijn grote aantallen nodig, dus de Maastrichtse patiënten zijn onmisbaar voor het door ontwikkelen van ons biomarker panel.

Sluit de enquête