Participanten
C.M. de Mooij, PhD student; R. Granzier, PhD student; dr. T. Van Nijnatten, AIOS Radiologie en Nucleaire Geneeskunde; dr. M. Lobbes, radioloog; prof. dr. M. Smidt, chirurg
Doel onderzoek
Jaarlijks wordt in Nederland bij ongeveer 15.000 vrouwen de diagnose borstkanker gesteld. De behandeling bestaat vaak uit verschillende onderdelen zoals een operatie, bestraling en systemische therapie. Door deze behandelingen en door positieve invloeden van het landelijke bevolkingsonderzoek naar borstkanker is de afgelopen jaren de prognose van borstkankerpatiënten sterk verbeterd. Als gevolg hiervan is er meer aandacht voor bijwerkingen van de operatieve behandeling, bijvoorbeeld van de schildwachtklierprocedure. Deze operatie wordt uitgevoerd bij patiënten bij wie geen klinische verdenking is op uitzaaiingen in de oksel. Echter, de schildwachtklierprocedure is in 80% van de patiënten negatief, hetgeen betekent dat er geen uitzaaiing(en) in de lymfeklier(en) gevonden wordt en de operatie dus feitelijk overbodig is. De schildwachtklierprocedure kan echter wel gepaard gaan met bijwerkingen, zoals lymfoedeem, arm- en schouderpijn, veranderd gevoel aan de binnenzijde van de bovenarm en schouderstijfheid. Momenteel is er geen beeldvormende techniek die lymfeklieruitzaaiingen in de oksel voor de operatie met zekerheid kan uitsluiten, waardoor de schildwachtklierprocedure dus (nog) niet veilig achterwege gelaten kan worden. Als we erin slagen een niet-invasieve manier, zoals een verbeterde beeldvormende techniek, te ontwikkelen om lymfeklieruitzaaiingen in de oksel uit te sluiten, dan kan de schildwachtklierprocedure veilig achterwege gelaten worden bij patiënten zonder lymfeklieruitzaaiingen.
Wat is in laatste periode gerealiseerd
Momenteel focust onze onderzoeksgroep zich op de hybride PET-MRI scanner. Hierbij kan de anatomische nauwkeurigheid van het MRI-onderzoek gecombineerd worden met informatie over de stofwisseling van de lymfeklieren, zoals te bestuderen middels PET-onderzoek. Na een eerdere pilotstudie van onze onderzoeksgroep met de hybride PET-MRI scanner, welke aantoonde de lymfeklieren in de oksel accuraat in beeld te kunnen brengen, zijn we begonnen met een grotere validatiestudie. De resultaten zullen geanalyseerd en gepubliceerd worden zodra er 125 klinisch lymfeklier negatieve patiënten hebben meegedaan met het onderzoek.
Helaas heeft de COVID-19 pandemie ook grote gevolgen gehad voor de huidige studie. In 2019 hebben er in totaal 25 patiënten deelgenomen aan de studie. Ten gevolge van COVID-19 hebben er in 2020 slechts 5 patiënten aan de studie deelgenomen, waardoor er nu in totaal 40 van de beoogde 125 patiënten hebben deelgenomen. Het grote verschil in deelnemende patiënten tussen 2019 en 2020 is in zijn geheel te wijten aan de COVID-19 pandemie. Gedurende een aantal maanden heeft het onderzoek geforceerd stilgelegen en momenteel zien we door een afgeschaald bevolkingsonderzoek een duidelijke afname in patiënten voor wie deze studie van toepassing is.
Wat zijn de plannen voor de komende periode
Sinds vorig jaar zijn wij bezig om de studie vanuit Maastricht uit te breiden naar meerdere ziekenhuizen in zowel het binnen- als het buitenland. Zodoende kunnen er eerder 125 patiënten gescand worden waardoor de resultaten sneller bekend zullen worden. Inmiddels is het opstarten van dit onderzoek in met name het Erasmus MC in Rotterdam in een vergevorderd stadium. De eerste proefpersonen zijn daar gescand en hebben de gewenste resultaten opgeleverd waardoor de studie in het Erasmus MC op korte termijn gestart kan worden. Dit alles om bij een positieve uitkomst van het onderzoek, de schildwachtklierprocedure te kunnen voorkomen bij klinisch lymfeklier negatieve patiënten, volgens de resultaten van de hybride PET-MRI scan.