Onderzoeksresultaten 2016

  • “Non-invasive nodal staging in breast cancer patients with a (PET-)MRI of the axilla”

    Participanten
    Dr. R.J. Schipper, M. Moossdorff, PhD student, T. van Nijnatten, PhD student, B. Goorts, PhD student,
    dr. M. Lobbes, dr. M.L. Smidt, prof. dr. R. Beets-Tan.

    Doel van het onderzoek
    Jaarlijks wordt in Nederland bij meer dan 14.000 vrouwen de diagnose borstkanker gesteld. De behandeling bestaat vaak uit verschillende onderdelen zoals een operatie, bestraling en systemische therapie. Daardoor is de afgelopen jaren de prognose van borstkanker patiënten sterk verbeterd. Nu is er steeds meer aandacht voor bijwerkingen van de behandeling, bijvoorbeeld van de schildwachtklierprocedure. Met deze operatie identificeren we bij patiënten zonder klinische aanwijzingen voor uitzaaiingen de eerste drainerende klier. Deze klier bevat metastasen bij 25% van deze groep patiënten. De operatie kan echter bijwerkingen veroorzaken, zoals een stijvere schouder, een veranderd gevoel aan de binnenzijde van bovenarm en lymfoedeem. Sommige klachten kunnen de patiënt levenslang hinderen. Het optreden van klachten is niet gerelateerd aan het al dan niet aanwezig zijn van uitzaaiingen in de schildwachtklier. Dit betekent dat patiënten klachten kunnen krijgen van een operatie, waar zij in 75% geen winst van hadden.

    Wat is in de laatste periode gerealiseerd?
    Zou het niet mooi zijn als we zonder operatie, bijvoorbeeld met een scan, konden achterhalen of er uitzaaiingen in de lymfeklieren zijn? Zodat we patiënten zonder uitzaaiingen de schildwachtklierprocedure konden besparen?
    Eerder bleek bij een pilot-studie dat een contrast versterkte MRI scan van de okselregio (met contrastmiddel gadofosveset) de lymfeklieren goed afbeeldt. Vervolgens werd met behulp van Kankeronderzoeksfonds Limburg een vervolg studie gestart om te kijken of de goede resultaten uit de pilot studie bevestigd konden worden in een nieuwe groep borst kankerpatiënten. Indien deze studie namelijk bij een grote groep patiënten dezelfde overtuigende resultaten zou laten zien, zou deze techniek in de praktijk toegepast kunnen gaan worden. Nadat er 97 patiënten aan deze studie hadden deelgenomen, hebben wij helaas vernomen dat dit contrastmiddel niet langer leverbaar is. Dat is dan ook de reden dat deze studie vroegtijdig is gestopt. De resultaten van deze studie worden momenteel geanalyseerd, zodat dit binnenkort gepubliceerd kan worden in een hoogstaand wetenschappelijk tijdschrift. Het tot publicatie overgaan van de resultaten van deze 97 patiënten kan mogelijk vreemd overkomen. Allereerst is het echter belangrijk te laten zien dat niet-invasieve technieken het potentieel hebben lymfeklieruitzaaiingen met hoge nauwkeurigheid te voorspellen. Daarnaast is het dankzij deze publicatie wellicht mogelijk een firma te overtuigen de levering van het contrastmiddel over te nemen. Ten slotte is het verplicht onderzoeksresultaten te delen onafhankelijk van de uitkomst. Deze verplichting is wetenschappelijk van aard, doch geldt ook als het nakomen van een afspraak met de deelnemende patiënten.
    Natuurlijk zijn we teleurgesteld t.a.v. het staken van de contrastmiddel productie. De noodzaak tot het vinden van een niet-invasieve techniek blijft echter onveranderd aanwezig. Derhalve is de volgende strategie gekozen:
    1) Voor het moment is er gekozen de focus van dit onderzoek te verleggen van contrast versterkte MRI scan naar de PET-MRI scan. Een PET-MRI scan kan de metabole activiteit en anatomie van een tumor en eventuele lymfeklieruitzaaiingen weergeven, waardoor er een onderscheid kan worden gemaakt tussen patiënten met en zonder lymfeklieruitzaaiingen. Momenteel wordt het
    scanprotocol voor het uitvoeren van de PET-MRI geoptimaliseerd, zodat we een nieuwe studie kunnen starten met deze techniek.
    2) Tevens wordt er gewerkt aan een studieprotocol, waardoor we een nieuwe wetenschappelijke pilot-studie kunnen gaan opstarten bij borstkankerpatiënten. Zodoende hopen wij dat in de toekomst patiënten waarbij op de PET-MRI scan geen aanwijzingen zijn voor uitzaaiingen in de lymfeklieren, niet langer een operatie aan de oksel hoeven te ondergaan.

    Wat zijn de plannen voor de komende periode
    Het komende jaar zal bovengenoemde pilot-studie voor de PET-MRI scan gestart worden in ons ziekenhuis. Indien deze pilot-studie veelbelovende resultaten toont, zal deze studie nog in een grotere groep patiënten onderzocht worden (validatie-studie), alvorens de PET-MRI scan in de praktijk kan worden toegepast

Sluit de enquête