Herstel van gevoel in de gereconstrueerde borst
Participanten: Dr. Stefania Tuinder, Drs. Ennie Bijkerk, Drs. Jop Beugels, Drs. Hansje Smeele, Prof. Dr. René van der Hulst
Doel van het onderzoek
Door betere diagnostiek en betere behandeling stijgen zowel de incidentie- als de overlevingscijfers van borstkanker. Een belangrijke bouwsteen in de behandeling van borstkanker is het amputeren van de borst. Daarnaast ondergaat een gezonde groep vrouwen een preventieve borstamputatie omdat zij genetisch een hogere kans hebben op het ontwikkelen van borstkanker. Door vroege diagnostiek en de ontdekking van genetische afwijkingen wordt de groep vrouwen die borstamputaties ondergaat steeds groter en ook steeds jonger. Hierdoor leven zij langer met de gevolgen van een borstamputatie. Om niet te hoeven ervaren hoe het is om geen borsten te hebben, ondergaat ongeveer 25% een directe reconstructie, welke in dezelfde operatie plaatsvindt als het verwijderen van de borst. Dit kan met siliconen implantaten of met eigen weefsel (autologe borstreconstructie), van bijvoorbeeld uit de buik (DIEP-lap). Het is bewezen dat een succesvolle borstreconstructie positief bijdraagt aan de kwaliteit van leven. Waar het succes van een borstreconstructie voorheen vooral gebaseerd werd op de cosmetische resultaten, worden de functionele aspecten steeds belangrijker. Een van deze functionele aspecten is het gevoel in de borst, waarvan het belang benadrukt wordt door in de literatuur beschreven casus over temperatuur- en mechanische schade aan de gereconstrueerde borst, doordat de beschermende functie van de huid verloren is gegaan. Om het gevoel en de beschermende functie in de gereconstrueerde borst zo veel mogelijk te behouden of te verbeteren, kan bij een autologe borstreconstructie microchirurgisch een gevoelszenuw uit de buik aangesloten worden op een gevoelszenuw uit de borst.
Wat is in de laatste periode gerealiseerd?
Recent heeft onze onderzoeksgroep voorlopende studies uitgevoerd om het belang van herstel van gevoel in de borst en de waarde van een dergelijke zenuwaansluiting aan te tonen. Onder andere is gebleken dat de beschermende functie van de huid in het grootste gedeelte van de borst volledig verloren gaat na een implantatenreconstructie, terwijl deze hooguit verminderd is als de borst alleen is geamputeerd. Daarnaast is een pilotstudie uitgevoerd naar de effectiviteit van de zenuwaansluiting bij DIEP-lapborstreconstructies. Het gevoel in de gereconstrueerde borsten met en zonder zenuwaansluiting is met elkaar vergeleken. Hieruit bleek dat geïnnerveerde borsten beter gevoel hadden dan niet-geïnnerveerde borsten. Het gevoel herstelt sneller en beter wanneer een zenuwaansluiting heeft plaatsgevonden. Een van onze andere pilotstudies heeft gekeken naar de invloed van het gevoel op de kwaliteit van leven van onze patiënten. Hier werd een sterke positieve associatie gevonden tussen een beter gevoel in de gereconstrueerde borst en een betere kwaliteit van leven.
Wat zijn de plannen voor de komende periode?
De komende periode wordt de effectiviteit van een zenuwaansluiting bij een DIEP-lapborstreconstructie op de kwaliteit van leven onderzocht in een loting-studie, waarbij vrouwen 50% kans hebben op het krijgen van de zenuwaansluiting. Zowel de patiënten als de onderzoeker die de gevoelsmetingen uitvoert, weten niet in welke groep de patiënten zitten tot het einde van de studie. Als uit deze loting-studie blijkt dat de zenuwaansluiting het gevoel in de gereconstrueerde borst en daarmee de kwaliteit van leven verbetert, kan de techniek worden aangeboden voor alle vrouwen die een borstreconstructie met eigen weefsel ondergaan.