Voortgangsrapportage 2021

Titel onderzoek
De rol van voeding, voedingssupplementen en vitaminestatus bij aanhoudende vermoeidheid onder dikkedarmkanker survivors in de EnCoRe prospectieve cohortstudie (00005739)

Participanten
Annaleen Koole, Matty Weijenberg, Martijn Bours, José Breedveld-Peters, Eline van Roekel, Jolanda Nelissen, Manon van Engeland, Stéphanie Breukink, Maryska Janssen-Heijnen, Jeroen Vogelaar, Michel Aquarius, Eric Keulen, Jan Stoot.

Doel van het onderzoek
Het onderzoek richt zich op de rol van supplementgebruik en vitamine D en B-vitamines (zowel status als inname) in relatie tot de kwaliteit van leven en vermoeidheid in de groeiende populatie van overlevers van dikkedarmkanker, vanaf diagnose tot 2 jaar na afloop van de behandeling. Het onderzoek maakt deel uit van de EnCoRe-studie, een prospectieve cohortstudie in Limburg. Voor een deel van het project wordt gebruik gemaakt van twee internationale consortia, waar de EnCoRe-studie een onderdeel van is, over het belang van B-vitaminen (FOCUS) en metabolieten (MetaboCCC) voor patiënten met dikkedarmkanker.

Wat is in laatste periode gerealiseerd?
De follow-up metingen bij de deelnemende patiënten, die in 2021 via de post (COVID-proof) zijn gedaan, zijn succesvol verlopen. We hebben alle gemiste metingen door COVID in 2020 kunnen inhalen. Op dit moment nemen 598 mensen deel aan de studie, bij wie we herhaalde metingen uitvoeren tot 5 jaar na de behandeling. Onder deze deelnemers hebben we in totaal op 2548 meetmomenten gegevens verzameld. Het laatste artikel uit het proefschrift van promovenda Annaleen Koole is gepubliceerd (https://doi.org/10.1093/ajcn/nqaa422). Zij heeft binnen het FOCUS-consortium gevonden dat een betere vitamine B6 status, gemeten via twee bloedmarkers, geassocieerd is met een betere kwaliteit van leven 6 maanden na diagnose. Deelnemers die stopten met het gebruik van B-vitamine supplementen rapporteerden 6 maanden na de diagnose meer vermoeidheid in vergelijking met niet-gebruikers. De promovenda heeft verder bijgedragen aan een viertal andere publicaties uit 2021 met data van EnCoRe.

1. Een toename van de lichaamsvetmassa en spierfunctie na afloop van therapie bleek longitudinaal samen te hangen met een betere kwaliteit van leven en minder vermoeidheid, ongeacht de lichaamssamenstelling bij diagnose (https://doi.org/10.1038/s41598-021-91709-y).

2. Binnen het MetaboCCC consortium is er geen verband gevonden tussen ruim 180 metabolieten gemeten in het bloed en het optreden van een recidief van de kanker (https://doi.org/10.3390/metabo11030129).

3. We hebben gevonden dat een hogere inname van groente en fruit samenhangt met diverse aspecten van de kwaliteit van leven. Consumptie van voedingsproducten met een hogere energiedichtheid bleek samen te hangen met een slechter fysiek functioneren. Er bleek geen verband te bestaan tussen het voldoen aan de richtlijnen voorgezonde voeding ter preventie van kanker en chemotherapie-geïnduceerde perifere neuropathie (https://doi.org/10.1017/S0007114520003487).

4. We hebben verder gevonden dat een hogere consumptie van nicotinamide via de voeding, wat mogelijk oxidatieve stress in weefsels kan reduceren via NAD+, gerelateerd is aan minder vermoeidheid, angst en depressie bij patiënten die 2 tot 10 jaar geleden waren gediagnosticeerd met dikkedarmkanker (https://doi.org/10.3390/nu13113707).

Wat zijn de plannen voor de komende periode?

Aangezien onze positieve ervaringen met het verrichten van follow-up metingen op afstand (COVID-proof, via de post), willen we de inclusie van nieuwe patiënten in 2022 op dezelfde manier gaan uitvoeren. Hiervoor is momenteel een METCaanvraag in voorbereiding. In een nieuw KOFL-project zijn we voornemens om het belang van lichaamssamenstelling voor vermindering van door chemotherapie geïnduceerde perifere neuropathie bij dikkedarmkankerpatiënten nader te onderzoeken. Hiervoor hebben we in 2021 voorwerk verricht en een voorstel ingediend bij KOFL (d.d. 5/11/2021). Dit past geheel in de lijn van de EnCoRestudie, die erop is gericht om te onderzoeken welke factoren van belang zijn voor bevordering van de kwaliteit van leven en prognose van mensen met dikkedarmkanker.

Sluit de enquête