Na amputatie en reconstructie weer gevoel in borst

Dr. Stefania Tuinder is te gast tijdens de aftrap van Limburgse Decolletés 2022 op donderdag 22 september. Ga naar www.limburgsedecolletes.nl/kick-off voor meer informatie en aanmelden.

Ellen uit het Noord-Hollandse Heiloo twijfelt niet. Zij weet zeker dat ze weer gevoel heeft in haar beide borsten na een dubbele amputatie en  reconstructie in het Maastricht UMC+ in 2020. ‘Na een half jaar al, bij de eerste controle, voelde ik duidelijk aanraking. Dat is sindsdien alleen beduidend verbeterd. Ik voel nu tintelingen, jeuk en in mindere mate ook weer warmte en kou.

Stefania Tuinder luistert aandachtig mee met het interview. Zij was met haar team plastische chirurgie verantwoordelijk voor de reconstructie. Een gecompliceerde ingreep waarbij twee chirurgische teams samenwerken. Eén team verwijdert het benodigde weefsel uit de buik, de zogenoemde DIEP-lap. Het andere team voert de amputatie uit en maakt de borst gereed om het buikweefsel te transplanteren en aan te sluiten. Vervolgens wordt het weefsel geïmplanteerd waarbij de bloedvaten van de DIEP-lap worden verbonden met die van het lichaam.

Gevoelloosheid
‘Een techniek waarmee we in 2010 zijn begonnen. Tijdens een werkbezoek aan het academisch ziekenhuis van Houston maakte ik kennis met het verbinden van zenuwen bij borstreconstructies. Hier in Maastricht heb ik de kans gekregen om een onderzoeksgroep op te zetten en de ingreep uit te breiden met de zenuwverbinding. Om aan te tonen dat het mogelijk is om een zenuw te transplanteren en te laten functioneren, maar ook om helder te krijgen hoe belangrijk dat gevoel is voor vrouwen. We hoorden heel vaak dat vrouwen blij waren met de reconstructie, maar moeilijk verweg konden met de gevoelloosheid. De borsten voelden zo kunstmatig, zo niet-eigen. Gevoel draagt bij aan de levenskwaliteit, is de gedachte.’

Levenskwaliteit
Alleen al in Nederland krijgen jaarlijks meer dan 17.000 vrouwen de diagnose borstkanker. Voor ruim éénderde betekent dat amputatie. Zoals bij Ellen die uit voorzorg ook de tweede borst liet amputeren. ‘Het begon met het bekende knobbeltje en voor ik het wist zat ik bij de oncoloog en bleek amputatie noodzakelijk. In mijn eigen regio werd de reconstructie niet meer uitgevoerd, in Maastricht gelukkig wel. Ik heb geen moment getwijfeld of ik mee wilde doen aan het onderzoek van dr. Tuinder. Een kans om het gevoel in de borsten terug te krijgen, wie wil dat niet? Ik weet nu wel zeker dat er écht zenuwen zijn geïmplanteerd en ik niet tot de controlegroep behoorde. Die zenuwen werken en daar ben ik heel blij mee. Het is toch alsof ik een stukje van mezelf terug heb. Na bijna vijf jaar kanker, bestralingen, chemo en operaties. Het is al niet zo mooi met al die littekens en nu voel ik me toch echt weer meer vrouw, meer compleet, meer mezelf. Vooral mentaal doet het me goed. Mijn levenskwaliteit is echt beter.’

Geslaagd
Het relaas van Ellen zegt genoeg: missie geslaagd. Stefania Tuinder glimlacht en onderdrukt de aanvechting om te juichen. ‘Het is te vroeg’, zegt ze, ‘we hebben 118 vrouwen bereid gevonden mee te doen aan dit onderzoek. De helft heeft een zenuwtransplantatie gehad, de andere helft, de controlegroep, niet. Geen van de deelneemsters weet in welke groep ze zat. Onze onderzoekers weten dat evenmin. We volgen alle vrouwen intensief gedurende twee jaar met metingen en interviews. Natuurlijk ben ik blij met het verhaal van Ellen en dat van anderen. Maar wetenschap is bewijzen, checken en verder zoeken. We moeten geduld hebben. In 2024 willen we een objectief oordeel geven of vrouwen mét zenuwkoppeling inderdaad hun kwaliteit van leven hoger beoordelen.’

Vervolgonderzoeken
Daar blijft het niet bij als het aan de in Italië opgegroeide chirurg ligt, sinds 2005 werkzaam in Maastricht. ‘We willen bijvoorbeeld weten of de plek van de aangesloten zenuw nog een rol speelt. Of erotisch gevoel ook terug kan komen. En wat de effecten van borstreconstructies met en zonder zenuwaansluiting zijn op hersenniveau. Dat kunnen we onder andere meten met functionele MRI-scans, waarvoor de apparatuur in Maastricht gelukkig beschikbaar is.’

Baanbrekend
Kostbare onderzoeken waarvoor financiering niet eenvoudig is. ‘Nee, maar nu stoppen zou doodzonde zijn. Voor alle vrouwen met borstkanker. Maar kijk eens verder. Het kan ook baanbrekend zijn voor andere disciplines in de medische wereld. Gevoelloosheid van ledematen na een ongeluk of na een ingreep in de wervelkolom, door diabetes; het komt veel voor. Als we die patiënten ook het gevoel kunnen teruggeven, zal dat hun leven ook positief beïnvloeden.’

Limburgse Decolletés

Limburgse Decolletés
Onder de noemer Limburgse Decolletés vragen wij extra aandacht voor borstkanker. De meest voorkomende vorm van kanker waar maar liefst 1 op de 7 vrouwen mee te maken krijgt. 

Limburgse Decolletés is een ode aan de vrouwenborst. Terwijl wij ons juist realiseren dat gezonde borsten en een gezond decolleté niet vanzelfsprekend zijn. 

Kick-off
Op donderdagavond 22 september is de start van Limburgse Decolletés 2022 in het Fotomuseum aan het Vrijthof. Het beloofd een boeiende avond te worden waar Dr. Stefania Tuinder ook aanwezig is. Ga naar www.limburgsedecolletes.nl/kick-off voor meer informatie en aanmelden!


Tekst: Jos Cortenraad van BCcommunicatie
 

Sluit de enquête